Central Bank Digital Currencies, meestal aangeduid als CBDC’s, zijn fiat-valuta in een digitale vorm die uitgegeven en beheerd worden door centrale banken. CBDC’s zijn in omloop in hetzelfde systeem als de normale fiat-valuta’s zoals de euro. CBDC’s worden ondersteund door het vertrouwen van de gebruiker die hij of zij heeft in de centrale bank die de valuta uitgeeft.
Momenteel zijn er nog maar weinig CBDC’s in gebruik, maar achter de schermen wordt hard gewerkt aan de ontwikkeling hiervan. CBDC’s zijn geïnspireerd op cryptomunten zoals Bitcoin (BTC) en Ethereum (ETH) en maken gebruik van dezelfde blockchain-technologie. Toch zijn er veel verschillen. Het grootste verschil met ‘echte’ cryptomunten is dat CBDC’s niet decentraal zijn. Deze vorm van valuta wordt juist beheerd door een centrale partij (de centrale bank). Iets wat tegen het principe van een traditionele cryptomunt ingaat.
Voorbeelden van CBDC proof-of-concept projecten – projecten die nog niet volledig zijn uitgerold maar wel een basis hebben – zijn de Chinese DCEP en de Uruguayaanse e-peso. Een overzicht van alle CBDC-projecten die in omloop zijn of nog in de ontwikkelingsfase zitten, vind je hier: Central Bank Digital Currency Tracker
Waarom een digitale variant van een valuta?
Een digitale fiat-valuta wordt beheerd door een centrale bank. Maar waarom wil een centrale bank de stap maken naar een digitale vorm van een fiat-valuta? Op de website van De Nederlandsche Bank en de website van de Federal Reserve staat onder andere dat het de “inclusie van kwetsbare groepen” zou waarborgen, en dat het een handig back-up systeem is voor reguliere fiat-valuta.
Een andere reden kan zijn dat er op deze manier meer controle is over het geld in omloop. Een CBDC zal uiteindelijk meer macht geven aan de overheden over het geld van de burgers. Dit is omdat alles digitaal kan worden bijgehouden. Een overheid heeft dan aanzienlijk meer inzichten in de financiën van haar burgers.
CBDC’s versus fiat-valuta’s
Een CBDC is dus niet hetzelfde als een traditionele cryptomunt zoals Bitcoin of Ethereum. Ze zijn niet gedecentraliseerd en de waarde wordt slechts ondersteund door het vertrouwen in de valuta. Hetzelfde als bij traditionele fiat-valuta. Een CBDC kan – in potentie – worden beschouwd als de volgende generatie valuta. In vergelijking met traditioneel fiatgeld biedt het een aantal voordelen. De mogelijkheid om je geld rechtstreeks naar andere partijen te sturen zonder afhankelijk te zijn van externe betalingsverwerkers is misschien wel de belangrijkste. Een ander belangrijk punt is de controle over het geld. CBDC’s bieden meer controle voor de overheid over de circulatie, wat kan resulteren in een efficiëntere uitvoering van het monetaire beleid.
Op de website van de Nederlandsche Bank (DNB) valt te lezen dat een CBDC een waardevolle aanvulling kan zijn op contant geld. “Een digitale euro zou op een betrouwbare en stabiele manier contant geld kunnen aanvullen. Dit is belangrijk omdat de centrale bank werkt vanuit het publieke belang. Hierbij houden wij bijvoorbeeld rekening met voldoende concurrentie, financiële inclusie van kwetsbare groepen, maar ook met een back-up betaalsysteem zodat iedereen kan blijven betalen als reguliere betaalsystemen tijdelijk niet werken.”
Ook de Amerikaanse Federal Reserve heeft een paper gepubliceerd waarin de voordelen van een CBDC worden benoemd. Wat hierin duidelijk naar voren komt is het potentieel van CBDC’s om de bestaande grensoverschrijdende betalingssystemen (zoals SWIFT) te vervangen. Een CBDC zou hierop een goedkoper en sneller alternatief zijn.
Gaan CBDC’s cash geld vervangen?
De ontwikkeling van CBDC’s staat nog in de kinderschoenen en we weten nog niet precies hoe ver en hoe snel de ontwikkelingen zullen gaan. Het enige wat we nu weten is dat er wereldwijd steeds meer aandacht komt voor CBDC’s en dat centrale banken hard bezig zijn om de mogelijkheden in kaart te brengen.
Sinds het bestaan van financiële systemen veranderen geld en betalingsmethoden voortdurend. Zo kwamen er bankbiljetten als aanvulling op munten, betaalkaarten als aanvulling op bankbiljetten en nu smartphones en smartwatches die weer een aanvulling zijn op je betaalkaart. Kortom, de financiële wereld is constant in beweging.
De conclusie is eenvoudig, er wordt hard gewerkt en er zal ongetwijfeld een nieuwe generatie betaalmiddelen aankomen. Het is alleen nu nog te vroeg om te zeggen of CBDC’s die plaats zullen vervullen.
